قردادهای اداری انتقال فن آوری میان ایران و کشورهای پیشرفته صنعتی

روند پیچیده ای که سرانجام منجر به دریافت فن آوری در قالب یکی از قراردادها یا ترکیبی از آنها می گردد، شامل مرحله هایی است که از شناخت فن آوری و هم چنین از واگذارکنندگان آن در سطح بین المللی آغاز شده و در پایان به نظارت بر حسن انجام مفاد قرارداد خاتمه می یابد. در این بین مرحله های انتخاب ، مذاکره و عقد و امضای قراردار هر یک از اهمیت ویژه ای برخوردار است که عدم توجه به آن ها می تواند عاملی در انحراف از هدف دست یابی به فن آوری مورد نظر باشد. لازم به یادآوری است که در تمامی مرحله هایی این روند، افراد کاردان و سازمان کارآمدی لازم است که بتواند در رویارویی با طرف واگذار کننده (که در واقع هوده ی خود را در نظر دارد) از عهده ی تامین و حفظ هوده ی طرف دریافت کننده ی فن آوری برآید. در مرحله ی شناخت و انتخاب ، ابتدا باید مشخص کرد که چه می خواهیم سپس منابع تامین فن آوری در سطح جهانی راشناسایی کرده و در آخر، با توجه به مالی و انسانی و هم چنین پیشنهادهای منابع تامین ویژه از طرف آنها، گزینه ای مطلوب را از بین منابع مشخص کینم. این مرحله، در قراردادهای انتقال فن آوری، مهم ترین مرحله است ، چرا که اگر این مرحله به درست صورت پذیرد، این امکان را فراهم می کند که امر انتقال به گونه ای مطلوب انجام شود. پس از مرحله ی شناخت ، مرحله ی مذاکره است . میزان تسلط عناصر مذاکره کننده بر مسایل فنی مالی و حقوقی، در یان مرحله اثر بسیار مهمی در انتقال مطلوب فن آوری دارد. بایستی از روش ها، قوانین و هم چنین از حیله های مورد استفاده ی شرکت های چند ملیتی در تنظیم قردادهای فن آوری آگاه بود تا بتوان بیش ترین امتیازها را برای کشور به دست آورد. شکی نیست که افراد شرکت کننده در این مرحله باید از تجربه ی دانش و توان علمی و فنی، در حد مطلوب ، برخوردار باشند. مرحله ی بعدی، مرحله ی عقد و امضای قرارداد و مرحله ی نظارت بر حسن انجام کار و مفاد قرارداد است . کشورهای واگذارکننده ای فن آوری، به گونه های مختلف ، سعی می کنند که با استفاه از راه های گونه گون از انتقال مطلوب فن آوری جلوگیری کنند. بررای نمونه، محدودیت های منع صادرات ، منع بالابردن میزان صادران، منع بالابردن میزان تولید یا جلوگیری از نوآوری یا دریافت انواع حقوق بابت علامت های تجاری، از جمله راه هایی است که واگذارکنندگان فن آوری بدان متوسل می شوند. در مرحله های مختلف قراردادهای انتقال فن آوری، لازم است که چگونگی انتقال، بسته به نوع قرارداد مورد توجه کافی قرار گیرد. آشنایی به قوانین صنعتی، حقوقی و مالی کشور و واگذار کننده ی فن آوری و هم چنین، دانش و تجربه ای کافی در زمینه ی فن آوری مورد درخواست ضروری است .